Ebazpenak

Ekainaren 3ko 107/2009 Ebazpena, Nafarroako Arartekoarena, [?] jaunak, [?] jabeen erkidegoa ordezkatuz, aurkeztutako kexari buruzkoa.

Herri Lanak eta Zerbitzuak

Gaia: Deficiente estado de una escollera que provoca corrimientos de tierra

Exp: 09/152/O

Nº: 107

Herrilanak eta Zerbitzuak

AURREKARIAK

1. 2009ko otsailaren 26an, [?] jabeen erkidegoaren izenean aurkeztutako kexa bat sartu zen erakunde honetan. Kexa aspalditik salatu izan den egoera baten aurrean Iruñeko Udalak ezer ez egiteari buruzkoa da.

Azaltzen da aipatu erkidegoaren eraikinaren aurrean dagoen harri-lubetak eusten dion lurretan, luiziak izaten direla, eta, horrenbestez, dauden pasabideetako barandak hondoratzen eta hausten direla. Pasabide horiek, izan ere, etxe-atarietatik oinezkoentzat dagoen irteera bakarra dira. Salatzen dute txikizioak arrisku handi bat izaten direla auzoen eta oinezkoen segurtasunerako.

Adierazten dute egoera behin eta berriz salatu dutela udalean (azken idazkia 2008ko azaroaren 4an aurkeztu zuten), baina aurkeztatutako eskabideei ez zaiela erantzunik eman, eta ez dela salatutako arazoari konponbidea emateko neurririk hartu.

2. Kexa aztertuta, erakunde hau bera arautzen duen uztailaren 3ko 4/2000 Foru Legeak ezarritakoari jarraiki, azaldutako gaiari buruzko txosten bat eskatu zitzaion Iruñeko Udalari.

Eskatutako txostena, Hiri Kontserbazioaren Alorreko zuzendariak sinatua, joan den maiatzaren 25ean jaso genuen erakunde honetan. Honakoa jasotzen da bertan:

• Kexaren xedea diren obrak egin ondoren –Nafarroako Gobernuak-VINSAk sustatu zituen Mendillorriko urbanizazio-lanen barruan–, Hirigintza Gerentziak lehenbizi eta udal honek berak geroago (2003-09-18ko Osoko Bilkura) Mendillorri UI-XXIV-ko urbanizazio obrak hartu zituen.
• Jada urte hartako urriaren 7an, Iruñeko Udaleko Erregistro Orokorrean idazki bat sartu zen. Haren bidez salatzen da udazken hartako aurreneko eurien ondorioz, urbanizazioan zenbait akats atzeman direla, besteak beste lubeten asentamenduri eta pasabideen ondoan sortutako putzuei dagozkienak.
• Idazki hori 2003ko azaroaren 4an iritsi zen alor honetara, eta urte bereko azaroaren 5ean Obra Zerbitzura iritsi zen.
• 2004ko ekainaren 30ean, Hiri Kontserbazioaren Alorretik, Hirigintzako Gerentziaren inhibizioa ikusi ondoren, gutun bat igorri zitzaion VINSAri, atzemandako arazoak konpon ditzan eskatzeko.
• 2005eko otsailaren 23an, VINSAren gutun bat jaso zen. Haren bidez adierazten zuten gaia aztertua zutela eta konponbidea eman behar ziotela.
• 2005eko azaroaren 15ean harri-lubetari buruzko beste bi kexa jaso ziren.
• 2006ko martxoaren 7an, gai berari buruzko beste kexa-idazki bat iritsi zen.
• Kexa berri horiek VINSAri jakinarazi ondoren, enpresa horrek gutun bat igorri zion udalari. Bertan adierazten zuen konponketak 2005ean egin zirela, eta 2005eko apirilaren 27an eman zirela bukatutzat, eta bere garaian haiek egin izanaren berri eman zitzaiola udalari.
• Argi dago VINSAk eginiko konponketa lanek ez zutela espero zen arrakasta izan, zeren eta, adierazi bezala, haiek egin (haiek egin izanaren berri ere ez omen zuen udalak, datei erreparatuta ikus daitekeen bezala) eta hilabete gutxi batzuen buruan, beste erreklamazio batzuk aurkeztu baitziren.
• Aurrerago, bizilagunen beste eskabide batzuk jaso ziren, bai 2007an, bai 2008an. Haien bidez, harri-lubetari eta putzuei kasu emateko eskatzen zuten.
• Gaiari konponbidea emateko, 2008ko azaroaren 10ean, dokumentazioa eskatu zitzaion Hirigintzako Gerentziari, obren lege-egoera eta bermeen epea zein ziren ezagutze aldera.
• Azaroaren 27an, aipatutako dokumentazioaren zati bat iritsi zitzaion Hiri Kontserbazioaren Alor honi, baina haren bidez ezinezkoa da jakitea zein den erantzukizunen egoera edo zein diren egindako lanen gaineko bermeak.
• Egun horretatik, alor honek pertsonentzako arriskurik ez dagoela egiaztatu besterik ez du egin, ikusizko ikuskapen hutsen bidez, baina jotzen du gaia, duen dimentsio teknikoa dela-eta, Proiektuen Alorraren bitartez kudeatu beharko litzatekeela.

AZTERKETA

1. Azaldu den bezala, kexa-egileak salatu du udalak ezer ez duela egin erreferentziako arazoaren aurrean (egonkortasun falta aipatutako jabeen erkidegoaren higiezinaren aurrean dauden lurretan). Horri dagokionez, kexan adierazten zen erantzunik ez zitzaiela eman aurkeztutako eskabideei (jarduera-ez formala), eta ez zirela behar ziren neurriak hartu planteatutako gaiari konponbidea emateko (jarduera-ez materiala).

Hasteko, kexaren alderdi formalari dagokionez, adierazi beharra dago zerbait egin dezan eskatzeko Administrazio Publikora jotzen duen herritar orok eskubidea duela, gutxienez ere, bide beretik erantzun bat jasotzeko, alde batera erantzun hori baiezko edo ezezkoa den. Hori heldu da herritar guztiek beren gaien administrazio egokirako duten eskubidetik, zeina Europar Batasunean jaso zen eta barneko antolamendu juridikoan sartu zen eskubidea baita. Eta hala ondorioztatzen da, zehazki, Herri-administrazioen araubide juridikoari eta administrazio-prozedura erkideari buruzko azaroaren 26ko 30/1992 Legetik ere; izan ere, lege horrek aurkeztutako eskabide guztiak ebazteko betebeharra jasotzen du.

Horri berari buruz, egoki da gogoraraztea Nafarroako Toki Administrazioari buruzko uztailaren 2ko 6/1990 Foru Legeko 318. artikuluak ezartzen duela toki entitateek zuzentzen zaizkien eskari guztiak –haien eskumenekoak direnak– ebatzi eta jakinarazi behar dituztela.

Azken batean, planteaturiko gaiak ukituta dauden herritarrek egoera salatu baldin badute eta konponketa-jarduerak eskatu baldin badituzte, erantzun bat jasotzeko eskubidea dute, eta igorri zaigun txostenaren arabera, ez dugu atzeman Iruñeko Udalak eskubide horren birtualtasunari dagokion legezko betebeharra bete duenik.

2. Sakonean planteatzen den gaiari dagokionez, berriz, ez dirudi salatutako arazoa, lurren egoera txarra, zalantzazkoa denik, errealitatean egiaz gertatzen baita, haren norainokoa handiagoa edo txikiagoa den –hau da, pertsonentzat gaur egun arriskua dagoen edo ez dagoen– alde batera utzita (horri dagokionez, txostenean aipatzen da lurren urbanizazioa egin ondoren konponketa obra batzuk egin zirela, dirudienez emaitza positiborik izan ez zutenak, eta bukatzeko esaten da gaia, daukan dimentsio teknikoa dela eta, Iruñeko Udaleko Proiektuen Alorrak kudeatu beharko lukeela).

Toki Araubideko Oinarriei buruzko Legeak eta Nafarroako Toki Administrazioari buruzko Foru Legeak emandako eskumenen indarrez, Iruñeko Udalari dagokio behar diren neurriak ezartzea Mendillorriko aipatutako lurren egoera egokia bermatzeko. Lur horiek, gainera, titularitate publikokoak dira. Hori ez da oztopoa beste entitate bat izateko –VINSA, kasu honetan– urbanizazio lanak egin dituena, zeren eta behin Udalak obra horiek hartu dituenean, herritarrek udalari exijitu ahal diote bere eskumenaz balia dadin (alde batera utzi gabe jabearen eta urbanizazio-lanen kudeatzaileren artean egon daitezken barne-harremanak, hau da, Iruñeko Udalaren eta VINSAren artekoak, zeinek ez baitute eraginik herritarrek administrazio eskudunaren aurrean izan dezaketen jarreran).

Azkenik, igorri zaigun txostenaren edukia ikusita (bertan esaten da Proiektuen Alorrak kudeatu beharko lukeela auzia), adierazi beharra daukagu, halaber, erakunde honen ikuskapen-funtzioaren ondorioetarako, garrantzirik ez duela Iruñeko Udaleko zein organok jardun behar duen. Udala da, nortasun juridiko bakarrarekin jarduten baitu, gaiaren erantzukizuna duen entitatea, Herri administrazioen araubide juridikoaren eta administrazio prozedura erkidearen Legean eta Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioari buruzko Foru Legean ezarri bezala, eta behar diren neurriak zein organo zehatzek hartu behar dituen toki entitatearen beraren barrenean argitu beharreko kontua da.

Aurreko guztia dela eta, erakunde hau arautzen duen foru legeko 34.1 artikuluan ezarritakoari jarraituz,

EBATZI DUT:

1. Iruñeko Udalari gogoraraztea legez behartua dagoela herritarrek aurkezten dizkioten eskabide eta eskari guztiei –besteak beste, 2008ko azaroaren 4ko kexa-idazkiari– erantzun espresa ematera behar den denboran eta moduan.

2. Iruñeko Udalari gomendatzea berandu gabe teknikoki egokiak diren neurriak har ditzan kexan aipatzen den lursailaren egoera txarrari konponbidea emateko.

3. Bi hilabeteko epea ematea Iruñeko Udalari ebazpen hau onartu duela eta hura dela-eta zer urrats egin behar dituen jakinaraz dezan, edo, bestela, hura ez onartzeko arrazoiak azal ditzan. Halaber, ohartarazten diot hala egiten ez badu Nafarroako Parlamentuari igorriko diodan urteko txostenean sartuko dudala kasua, aipatu legearen bigarren atalean ezarritako moduan.

4. Kexa-egileari eta Iruñeko Udalari ebazpen honen berri ematea, eta adieraztea ezin dela honen kontrako errekurtsorik jarri.

Nafarroako Arartekoa

Francisco Javier Enériz Olaechea