Partekatu edukia
Gizarte ongizatea
Gaia: Retraso en la percepcion de prestación económica por dependencia
Exp: 10/407/B
Nº: 138
Gizarte Ongizatea
2010eko maiatzaren 26an, [?] andrearen idazki bat sartu zen erakunde honetan. Haren bidez, Familia, Gazteria, Kirol eta Gizarte Gaietako Departamentuaren aurkako kexa bat aurkeztu zuen, bere amari, [?] andreari, mendekotasuna izateagatiko prestazioa emateko espedientea ebazten berandutzeagatik.
Azaltzen zuenez, [?] andreak, 93 urte baititu, erabateko mendekotasuna du eguneroko bizitzako jardueretarako, eta pertsona baten laguntzaren premia du hala egunez nola gauez.
Adierazten zuenez, laguntza ekonomikoa eskatu zuen aspaldian, mendekotasun egoeran egoteagatik, interesdunari behar duen laguntza emate aldera, eta egoera hori aitortu zitzaion 2009ko apirileko ondorioekin. Jakinarazi ziotenez, 400,74 euroko prestazioa emanen zioten.
Halere, azaltzen zuenez, hamahiru hilabete igaro ostean, interesdunak inolako laguntzarik jaso gabe jarraitzen zuen, eta horregatik aurkeztu zuen kexa.
Kexa aztertuta, erakunde honek zehazki esku hartzeko zer aukera zituen jakiteko, erakunde hau bera arautzen duen uztailaren 3ko 4/2000 Foru Legeak ezarritakoari jarraiki, azaldutako gaiari buruzko txosten bat eskatu zion Familia, Gazteria, Kirol eta Gizarte Gaietako Departamentuari.
2010eko abuztuaren 16an, eskatutako txostena sartu zen gure erakundean, eta bertan honakoa azaltzen da:
“Mendekotasuna baloratu eta aitortzeko eta Mendekotasuna duten pertsonendako Banakakoaren Arreta Programa prestatzeko prozedurak arautzen dituen otsailaren 9ko 6/2009 Foru Dekretuan ezarritako prozedurarekin bat, interesdunak aipatzen duen espedienteak ondoko faseak bete behar ditu:
Halatan, foru dekretuak berak hiru hilabeteko gehieneko epea ezartzen du mendekotasun egoera ebazteko eta jakinarazteko, eta beste hiru hilabetekoa Banakakoaren Arreta Programa ebazteko eta jakinarazteko.
Gizarte Zerbitzu Orokorren Zorroa onesten duen ekainaren 17ko 69/2008 Foru Dekretuko I. eranskineko B letran, berriz, bost hilabeteko gehieneko epea ezartzen da mendekotasuna duten pertsonak etxean gelditu eta zaintzaileei laguntzeko diru-laguntza emateko.
Une honetan mendekotasuna duten pertsonak etxean gelditu eta zaintzaileei laguntzeko diru-laguntza izapidetzen ari da [?] andrearen alde, familiako zaintzaile modalitatekoa hain zuzen ere. Nafarroako Mendekotasun Agentziako zuzendari kudeatzailearen uztailaren 19ko 2543/2010 Ebazpenaren bidez 2009an hilero 400,72 euroko laguntza ematea onetsi zen, eta 2010ean, berriz, 402,72 eurokoa. Diru-kopuru hori ahal den azkarrena ordainduko zaio.
Banakakoaren Arreta Programa ebazteari dagokionez, adierazi beharra dago bereziki zaila izan dela programa ezartzea, eta nahi baino askoz beranduago onetsi dela. Atzerapen horiek 2010ean zuzendu dira.
Azkenik, adierazi behar dizut interesdunak kexa jarri zuen aldi berean bere ordezkariaren bitartez gutun bat helarazi ziola Nafarroako Mendekotasunaren Agentziari, auzi hau dela-eta, eta hemen emandako erantzun bera eman zitzaion.”
Nafarroako Foru Komunitateko Arartekoari buruzko uztailaren 3ko 4/2000 Foru Legeak Nafarroako administrazio publikoei aurkeztutako eskari eta helegiteak behar diren denboran eta moduan berariaz ebatz daitezen zaintzeko eginkizuna aitortzen dio Arartekoari.
Herri administrazioen araubide juridikoaren eta administrazio prozedura erkidearen azaroaren 26ko 30/1992 Legeko 42. artikuluak ezartzen duenez, administrazio publikoak behartuta daude herritarrek hasitako prozedurak espresuki ebaztera, hartutako erabakiak jakinaraztera eta hori dena antolamendu indardunak ezarritako gehieneko epean egitera.
Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioaren kasuan, betebehar hori berretsi zuen abenduaren 3ko 15/2004 Foru Legeak; izan ere, 7. artikuluan aitortzen denez, herritarrek administrazio egokia izateko eskubidea dute, horren barne dela administrazioak espresuki emandako ebazpena legez ezarritako epean lortzeko eskubidea.
Kasu honetan, kexa-egileak salatu du atzerapenez izapidetzen ari dela mendekotasuna izateagatiko prestazio ekonomikoa jasotzeko espedientea. Hori dela-eta adierazi zuen ezen kexa aurkeztu zuen unean 13 hilabete igaro zirela jada, ebazpen bidez [?] andreari mendekotasuna 2009ko apirileko ondorioekin aitortu zitzaionetik.
Familia, Gazteria, Kirol eta Gizarte Gaietako Departamentuak egindako txostenak gisa horretako espediente batek bete beharreko faseak aipatzen ditu (mendekotasuna aitortzea, banakako arreta programa onestea eta kasuan kasuko zerbitzua edo laguntza ordaintzea), eta horri buruz dio ezen, berrikitan onetsi den Nafarroako Mendekotasun Agentziako zuzendari kudeatzailearen uztailaren 19ko 2543/2010 Ebazpenaren arabera, eskatutako prestazioa aitortu zaiola eta ahal den azkarrena ordainduko zaiola.
Erakunde honek, espedientean jasota ageri diren datuak ikusita, kexa arrazoizkoa dela adierazi behar du –halere, hori ez da eragozpen mendekotasun sistema ezartzearen konplexutasuna onartzeko–; izan ere, espedientea izapidetu eta ebazteko itxaron behar izandako denbora ez dator bat aplikatzekoa den araudian ezarritako gehieneko epeekin, eta, hortaz, herritarrak administrazio egokia izateko eskubidearen aurkakoa da, legegileak eskubide hori aitortzen baitie herritarrei.
Administrazio publikoaren betebeharra da hartu beharreko neurriak hartzea herritarrek aurkzten dituzten eskabideak epean izapidetu eta ebatz daitezen, bai eta egoki diren giza baliabideak eta baliabide materialak ezartzea ere, eta, kasua bada, baliabide horiek komeni den moduan antolatzea ere.
Espedienteak izapidetzeko eta ebazteko gehiegizko atzerapena ekidin beharra dago administrazio publikoaren jarduera-esparru orotan. Egonezin berezia eragiten du mendekotasuna bezalako arloetan, estu lotuta dagoena egoera behartsuenean dauden herritarren beharrizan larrienak asetzearekin.
Ondorioz, erakunde honek legezko betebeharren gogorarazpena egin behar dio Familia, Gazteria, Kirol eta Gizarte Gaietako Departamentuari, mendekotasun egoeran dauden pertsonei prestazioak emateko espedienteak bizkortasun-printzipioarekin bat izapidetu eta ebatz daitezen, eta, betiere, Gizarte Zerbitzu Orokorren Zorroa onesten duen ekainaren 17ko 69/2008 Foru Dekretuan eta Mendekotasuna baloratu eta aitortzeko eta Mendekotasuna duten pertsonendako Banakakoaren Arreta Programa prestatzeko prozedurak arautzen dituen otsailaren 9ko 6/2009 Foru Dekretuan ezarritako epeen barruan.
Horrenbestez, erakundea arautzen duen foru legeko 34.1 artikuluarekin bat,
Familia, Gazteria, Kirol eta Gizarte Gaietako Departamentuari gogoraraztea legez behartuta dagoela mendekotasun egoeran dauden pertsonei prestazioak emateko espedienteak bizkortasun-printzipioarekin bat izapidetu eta ebaztera eta araudia indardunean ezarritako gehieneko epeak betetzera betiere, horretarako beharrezkoak diren neurriak hartuta.
Bi hilabeteko epea ematea Familia, Gazteria, Kirol eta Gizarte Gaietako Departamentuari gogorarazpen hau onartu duela jakinaraz dezan eta horren ondorioz hartuko dituen neurriei buruz informa dezan, edo, bestela, ebazpena ez onartzeko arrazoiei buruz informa dezan. Orobat ohartarazten diot hala egiten ez badu Nafarroako Parlamentuari igorriko diodan urteko txostenean sartuko dudala kasua, uztailaren 3ko 4/2000 Foru Legeko 34. artikuluko bigarren idatz-zatian jasotzen den moduan.
Nafarroako Arartekoa
Francisco Javier Enériz Olaechea
Partekatu edukia