Partekatu edukia
Iruñea, 2015eko irailaren 23a
Muchas gracias, Señor Presidente, señorías, buenos días.
Eskerrik asko, lehendakari jauna, jaun-andreak, egun on denoi.
Es para mí un honor comparecer, por primera vez en esta nueva legislatura, ante la Comisión de Régimen Foral, para presentar ante el Parlamento de Navarra el informe anual sobre la actividad que desarrolló durante el ejercicio 2014 la institución a la que represento.
Ohore handia da niretzat, lehen aldiz legegintzaldi honetan, Foru Erregimeneko Batzordearen aurrean agertzea, Nafarroako Parlamentuari ordezkatzen dudan erakundearen 2014. urteko urtekaria aurkeztera.
Jaun-andre horiek dakizuen bezala, Nafarroako Foru Erregimena Berrezarri eta Hobetzeari buruzko abuztuaren 10eko 13/1982 Lege Organikoaren 18. ter artikuluan eta Nafarroako Arartekoa arautzeko uztailaren 3ko 4/2000 Foru Legearen 36. artikuluan ezarritakoari jarraitzen dio urteko txostena aurkezteak. Bi aginduek eskatzen dute Herriaren Defendatzaileak edo Arartekoak, konstituzio-eskubideak bermatzeko Nafarroako Parlamentuko goi komisarioa den heinean, urtero eman dezala bere kudeaketen berri ganberaren aurrean.
Era berean, azken foru lege horrek zehaztu du saioen ohiko aldian aurkeztuko dela aipatu txostena. Hala ere, pasa den martxoan Nafarroako Parlamenturako hauteskunde-deialdirako desegin zenez ganbara, egungo saioen aldira arte atzeratu behar izan da urteko txosten hau Foru Erregimenaren Batzordearen aurrean aurkezteko eguna, eta iraila honetan hasi da aipatu aldia. Normalean, urte bakoitzeko apirilean edo maiatzean aurkezten da erakundearen urteko txostena batzorde horren aurrean.
Dena dela, atzerapen horrek badu abantailarik ere, izan ere, maiatzeko hauteskundeen ostean sortutako Nafarroako Parlamentu berriari eman diezaiokegu horrela burututako kudeaketaren berri, eta, beraz, ganbera berria informatu egindako lanaren gainean.
2014ko txosten orokorrak aipatu foru legearen 37. artikuluan ezarritakoa betetzen du. Lege horrek arautzen du erakundea, eta burututako kudeaketaren edukiak eta datu nagusiak dauzka bere baitan.
2014an, 4.029 jardunbide egin zituen erakundeak; elkarrizketak, bilerak edo erakundeen ekitaldietara edo ekitaldi publikoetara egindako agerpenak zenbatu gabe.
Honelaxe banakatzen da kopuru hori: Aurkeztutako 2.742 kexa, artatutako 1.223 kontsulta, 21 jardunbide edo kudeatutako ofiziozko ikerketa, eta zerbitzu publikoak hobetzeko 30 proposamen, herritarrek kudeatutakoak horiek, eta eskudun administrazioko organoei bideratutakoak.
2014an aurkeztutako kexak direla, kontsultak direla eta herritarren hobekuntza-proposamenenak direla, erakundera, osotara, 11.494 pertsona hurbildu direla kalkulatu da. 35.135 pertsonara igoko litzateke zifra hori, change.org plataformaren bidez kexa zehatz baten gaineko desadostasuna agertu zuten 23.641 pertsonak zenbatuko balira ( "Amerika 66 Mendiko Ehiztarien Erregimentua. 1764-2014. 250 urteko historia Espainiaren zerbitzura" erakusketari buruzkoa da aipatu kexa, eta Iruñeako Udaletxeko areto batean egin zen, Ziudadelan).
Honako emaitza izan du Nafarroako Arartekoak herritarren eskubideak babesteko eta hobetzeko xedez Nafarroako Herri Administrazioen gainean egin duen ikuskapen-lanak: 631tik gora ikerketa eta 326 ebazpen, eta horietan 233 gomendio daude, 115 iradokizun eta legezko betebeharren 84 gogorarazpen.
Ikerketen eta ebazpenen zifra horietan ikus daiteke, hain zuzen ere, Nafarroako Arartekoak herri-administrazioen gainean egiten duen kontrol funtzioa.
Herritarrek 2014an aurkeztutako kexen edukiak agerian jarri du oso izaera anitzeko gai ezberdinen ingurukoak direla euren kezka eta asegabetasunak.
Horrela, honakoak izan dira 2014an herritarrengandik jasotako kexen hamaika gai nagusiak, handienetik txikienera ordenatuta: memoria historikoa, euskara, funtzio publikoa, gizarte ongizatea, hezkuntza, osasungintza, ingurumena, ogasuna, herritarren segurtasuna, hirigintza eta etxebizitza.
Gaietako lehenengoari dagokionez, hau da, memoria historikoari buruz, 1.618 kexa aurkeztu ziren Mendiko Ehiztarien Erregimenaren aipatu erakusketa zela-eta. Defentsa Ministerioak antolatu zuen erakusketa, eta Iruñeako Udaletxearen jabetzapeko areto batean egin zen. Kexagileen ustez, lege hauek urratu ziren erakusketa horrekin: gerra zibilean edo diktadura garaian jarraipena edo indarkeria jasan zutenen eskubideak aitortu eta zabaldu dituen eta pertsona horien aldeko neurriak ezarri dituen abenduaren 26ko 52/2007 Legea, 1936ko kolpe militarraren ondoriozko errepresioaren biktima izan ziren eta erail egin zituzten herritar nafarren aitortzari eta konponketa moralari buruzko azaroaren 26ko 33/2013 Foru Legea eta Nafarroako sinboloei buruzko apirilaren 4ko 24/2003 Foru Legea. Gai honen gainean, bestalde, Iruñeako espetxean egindako denboraren ziurtagiri gabeziari buruzko kexak, edo gorpuak hobitik ateratzeko baimena eskuratzeko moduari buruzkoak ere aurkeztu ziren.
Bigarrenik, euskararen gaineko kexak daude. Horien artean, eremu euskalduneko (Basaburua, zehazki) udalerrietako herritarrek aurkeztutakoak gailendu dira; izan ere, erizaina ordezkatu dute Ultzamako oinarrizko osasun eremuan, lehengoa erretiratu egin baita, eta euskaraz hitz egiten ez dakien erizaina jarri dute, lehengoa euskalduna zen bitartean.
Bai euskarari dagokion gaian, bai memoria historikoari buruzkoan, Nafarroako Parlamentuak onartutako foru legeak beteko direla bermatzeko egiten du lan erakunde honek, bai eta interesdunen eskubideak aitortu daitezen ere.
Funtzio publikoari buruzko kexek bete dute hirugarren lekua. Nafarroako Herri Administrazioekiko funtzionario- edo lan- harremanetan jada langile publikoak direnek aurkezten dituzte kexa horiek. Ordainketa jakin batzuen aitorpen gabeziari edo lan baldintza jakin batzuekiko desadostasunari buruzkoak izan dira, gehienbat, aurkeztu diren kexak. Irakasle funtzionarioek eta Osasunbidea-Nafarroako Osasun Zerbitzuko langileek aurkeztu dituzte kexa gehienak.
Laugarren lekuan, gai sozialei edo gizarte politikei buruzko kexak daude. Aurten, gizarteratzeko errentaren ukapenarekin edo horren zenbatekoarekiko desadostasunarekin (onuradunek espero zutena baino txikiagoa izan den kasuetan) eduki dute zerikusia kexa gehienek, bai eta hainbat herri-administraziok prestazioa bahitu izanarekin ere, Nafarroako Parlamentuak esleitutako prestazio hori bahiezina izan arren. Edozein hartzekodunen aurrean, publikoak ala pribatuak izan, laguntzen bahiezintasuna berma dadin neurri batzuk hartzea beharrezkoa dela pentsarazi digu azken arazo horrek.
Urritasunen bat duten pertsonak babesteari eta gizarteratzeari eta haurrak eta nerabeak babesteari buruzkoak izan dira beste kexa batzuk. Gai horri dagokionez, adin txikikoak babesteko baliabide publikoak urriak direla egiaztatu dugu, eta konpondu egin beharko litzatekeela hori. Adin txikikoen familiek adierazi dutenez, adin txikikoei ez zaie benetan entzuten pertsonalki eta zuzenean eragiten dieten erabakiak hartzeko orduan, eta ez dira benetan kontuan hartzen ez euren interesa, ez euren parte-hartzea.
Bosgarren lekuan, heziketari buruzko kexak daude. Horien artean, udalerri batzuetako haur eskolen tarifekin zerikusia duten kexak nabarmendu dira, ezberdinak baitira udalerriko herritar izan ala ez izan, eta, horrela, berdintasuna hausten baita zerbitzu hori ematean. Era berean, ikasteko beken ukapenari buruzko kexak aurkeztu dira, Nafarroa Bekak-Nazioarteko Praktikak bekaren betekizun jakin batzuekiko desadostasunari buruzkoak, edo "Nafarroa Master Bekak" bekaren deialdi gabeziari buruzkoak.
Gurasoek lehen aukera gisa aukeratutako zentroan seme-alabak ez onartzeagatik ere kexak aurkezten jarraitzen dute herritarrek.
Osasungintza da seigarren gaia, eta itxaron-zerrendekin lotutako kexak aurkezten jarraitzen dute herritarrek, traumatologia eta oftalmologia espezialitateetan bereziki. Modu berean, pazienteek jasotako arretarekin duten desadostasuna agerian jarri duten zenbait kexa aurkeztu dira, bai eta osasun arreta berehala jaso ez delako ere, edota mediku artapenean eragindako kalteengatiko ondare erantzukizun eskaerak sistematikoki ukatu direlako. Osasun arreta eskasa eman den kasuetan, erakunde honi iruditzen zaio, herritarrari barkamena eskatzeaz gain, osasun administrazioak sakon aztertu beharko lukeela emandako arreta hori, etorkizunean jarduerak hobetu ahal izateko xedez.
Ingurumenean, izaera anitzeko jarduerek eragindako zaratekin eta herritarrek beraien etxeetan kutsadura akustikoarengatik jasaten dituzten eragozpenekin lotutako kexak nagusitu dira. Gazteen etxabeek, ostalaritza negozioek, industriek eta abarrek eragiten dute aipatu kutsadura. Herritarrek gero eta sentikortasun handiagoz hautematen duten arazoa da zaratarena. Kasu horietan, herritarren konstituzio-eskubideak bermatzeko eraginkorki jarduteko duten legezko betebeharra gogorarazten die erakundeak udalerriei, euren etxeetan bidegabeko eragozpenik gabe atseden hartzeko duten eskubideari dagokionez, eta zarata sortzen duten jardueren gainean neurri zuzentzaileak hartzeko eskatzen die. Era berean, hondakinei, animalien babesari, ehizari, erakunde ekologistek Ingurumenari buruzko Nafarroako Kontseiluan parte-hartze eraginkorrik ez izateari edo ingurumen informaziorako sarbiderako eskubidea ez emateari buruzko kexak aurkeztu dira.
Zortzigarren lekuan, ogasuna dago. Gai horretan, Nafarroako Foru Ogasunaren zergei buruzko kexak gailendu dira; Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergari eta Balio Erantsiaren gaineko Zergari buruzkoak, funtsean.
Tokiko zergen gaineko kexen artean, hiri-lurren balio-gehikuntzaren gaineko zergarekin zerikusia dutenak aurkezten jarraitzen dute herritarrek, Nafarroako arauketa berezi eta ezberdina dela-eta, erosleari egiten baitio kalte; bai eta udalek ondasun higiezinen gaineko zerga areagotu izanari lotutako kexak ere. Higiezinen eta etxebizitzen balio-galeraren garaiko katastro-balioak berrikusi ondoren igo zuten aipatu zerga.
Herritarren babesari edo barne babesari buruzkoa da bederatzigarren gaia. Gai horri dagokionez, poliziaren jarduera jakin batzuekin, espetxeetako administrazioaren arazoekin eta joko eta ikuskizun publikoekin zerikusia duten zenbait kexa aurkeztu dira. Zezenketek animaliei dakarzkieten tratu txarrak gaitzetsi dituzten kexak ere aurkeztu dira. Modu bereziagoan, antolatutako jaien eraginpean egoteak adin txikikoei dakarkien arriskua ere salatu da.
Hirigintzari buruz, hirigintza informazioari buruzko kexak nabarmendu dira; bai administrazio batzuek ez dietelako herritarrek aurkeztutako eskaerei erantzun, bai, Datu Pertsonalak Babesteko Lege Organikoan oker babestuta, ezezkoa eman diotelako aipatu informazioa emateari. Kexa horien eta beste gai batzuekin lotutako beste kexa batzuen ondorioz, administrazioei gogorarazi diegu legeek herritarrei aitortu dien sarbiderako eskubidea jada badagoela, eta, horren arabera, erakunde publikoen eskuetan dagoen informaziora jotzeko eskubidea dutela herritarrek, interes pertsonalik aipatzeko beharrizanik izan gabe. Era berean, hirigintzari dagokionez, udalen jarduerarik eza agerian jarri duten kexak aurkeztu dira. Izan ere, herritarrek salaketak ipini dituzte hirigintza araudiaren balizko ez-betetzeengatik, eta udalek ez omen dituzte ez-betetze horien aurrean legezkotasuna babesteko neurriak hartu. Bestetik, hirigintza plangintzarekin edo kudeaketarekin desadostasuna adierazteko kexak aurkeztu dira.
Etxebizitzan, babes ofizialeko etxebizitzetara, bai jabetzan, bai errentamenduan, sartzeko zailtasuna jarri dute agerian kexek. Bestetik, eskudun departamentuak salerosketa kontratuak sinatzeko baimenari emandako ezezkoarekiko desadostasuna adierazi dute, batez ere ekonomikoak diren hainbat arrazoirengatik eman baitu ezezko hori. Era berean, errentamendurako laguntza publikoei ezezkoa eman izanarekiko desadostasuna agerian jarri dute kexek, hor ere ekonomikoa izan baita arrazoia. Etxebizitzaren gaiari dagokionez, Nafarroako Arartekoaren erakundeak bereziki azpimarratu du botere publikoek alokairuaren kultura sustatu behar dutela, eta familiaren errentaren araberako laguntza publikoa eman behar zaiola errentamenduari.
2014an aurkeztutako kexarik gehienak tokiko erakunde ezberdinen eta horien mendeko erakundeen aurka formulatu ziren. Zehazki, kexen osotasunaren % 69 zuzendu zen beraien kontra.
Kexen osotasunaren % 24,4 zuzendu zitzaizkion Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioari, horren erakunde publikoak eta sozietate publikoak barne hartuta.
Ofiziozko 17 jardunbide burutu ditu aurten erakundeak. Nafarroako Arartekoak irekitzen dituen espedienteak dira horiek, bere ustez ikerketa edo, hasierako fasean, erakundearen jarrera behar duten egitateei erreparatuta irekitzen direnak, bai administrazioari edo Nafarroako Parlamentuari iradokizuna eginez, bai Herriaren Defendatzaileari bere eskumenen eremuko jarduera-eskaera eginez.
Ofiziozko jardunbide horien artean, osasungintzari buruzkoak izan dira lau. Horietan, kontu hauenganako kezka nabarmendu da: atzerrian laurogeita hamar egun baino gehiago ematen dituzten espainiarrei osasun arreta ez ematea, etorkinei osasun arreta kobratzea eta atzerapena ospitaleko larrialdietan. Osasun Sistema Nazionalaren baitako ospitaleko larrialdiei buruzko ikerketan jaso da laugarren jardunbidea. Espainiako gainerako Herriaren Defendatzaileekin batera egin da aipatu ikerketa.
Ofiziozko hiru jardunbide izan dira gizarte ongizateari buruzkoak: bata, gizarteratzeko errentaren gainekoa izan da, Caritas Diozesiarrek agertutako kezken aurrean foru legea berraztertzeko eskatuz, eta beste biak babesgabetasun egoeran edo gizarte gatazkan dauden adin txikikoen ingurukoak izan dira, bai beraien egoera, bai arreta ematen dieten zerbitzuak ebaluatzeko.
Etxebizitza gaietan, desjabetzeei buruzko hiru jardunbide burutu ziren, eta alokairu sozialeko etxebizitza baten alokairurako laguntzari emandako ezezkoaren gainekoa izan zen beste bat.
Kirolei buruzko jardunbide bat egin zen, Gelbentzu jolas-lekuaren itxiera zela-eta.
Era berean, gai hauen inguruko ofiziozko beste jardunbide batzuk burutu ziren: Nafarroako N-121-A errepidearen egoera eta Beratik igarotzen den eremuan hautemandako trafiko istripuak; hiriko garraio publikoa kendu izana Sofia Erregina Ospitalera iristeko; Iruñeako Iturrama BHIaren gaineko kexekin zerikusia duen txosten baten igorpena, Guardia Zibilarena da txostena eta Nafarroako Gobernuaren eskuetan dago; Osasunbidea-Nafarroako Osasun Zerbitzuan lan egiten zuten barruko mediku egoiliar (BAME) atzerritarrak langabeziarako prestaziotik baztertzea; Gas Castorri lurrazpiko biltokia ez emateagatiko kalte-ordainen ondoriozko gastu altuek gas-sistemaren herritar erabiltzaileengan izan duten eragina.
Ekarpen batzuk egin zizkion erakundeak Nazio Batuen Errelatore Bereziari egiaren, justiziaren eta desagerpen bortxatuak ez errepikatzeko konponketaren eta bermeen sustapenaren inguruan, Espainiara bisita egin baitzuen horrek, eta Herriaren Defendatzaileak bilera deitu.
Aurreko urteetan bezala, Nafarroako haurren eta nerabeen egoera baloratu du erakundeak. Ez da balorazio orokor edo soziologikoa izan, izan ere, haurrak eta nerabeak sustatzeko, artatzeko eta babesteko abenduaren 5eko 15/2005 Foru Legeak Nafarroako Herri Administrazioei eskatzen dizkien betekizunen arabera egiaztatu baita egoera hori.
Ofiziozko jardunbide horien guztien kariaz, legezko betebeharren gogorarazpen bat egin zuen erakundeak, bai eta lau iradokizun ere (horietatik, bi arau-emaileak izan ziren), eta bi gomendio. Txostenean daude jasota.
Nafarroako Arartekoak herritarren parte-hartzea bultzatzen du zerbitzu publikoak hobetzeko orduan, eta administrazioari bideratzen dizkion proposamenak egin ditzaten animatzen ditu, eta horien arrazoizkotasunaren neurrian, beraien alde egiten du; baina, nolanahi ere, aztertu egiten ditu.
Hala, 2008tik, 281 hobekuntza-proposamen aurkeztu dira Nafarroako Arartekoaren aurrean.
2014an iritsi zaizkigun 28 proposamenek honako gaietan iradoki dituzte hobekuntzak: ogasunean, gizarte ongizatean, zerbitzu publikoetan eta herritarren eskubideen bermean, herri-administrazioekin dituzten harremanei dagokienez.
Besteren artean, zera proposatu dute herritarrek: murrizketa ezar dadila Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergan, etxeko laguntzarekin asetako Gizarte Segurantzarako kotizazioei dagokienean; eskualdeko hiriko garraio zerbitzuaren tarifa murriztuetan sar dezatela urritasunen bat duten pertsonen taldea; edo Tokiko Ogasunei buruzko Foru Legea moldatu dadila, zaldi-potentzia fiskalaren mugari dagokionean, Trakzio Mekanikodun Ibilgailuen gaineko Zergan salbuespenaz gozatzeko.
Adineko pertsonen autonomiari laguntzera bideratutako neurri zehatzak har daitezela ere proposatu dute; urritasunen bat duten pertsonek aparkatzeko txartela edozein ibilgailutan erabiltzea baimendu dezatela; moldatu dadila Nafarroako polizia taldeetara sartzeko ezarrita dagoen adin muga, Europar Batasuneko Justizia Auzitegiaren jurisprudentziari jarraiki; eta tasa judizialetan salbuespena ezar dadila urritasunen bat duten pertsonen taldearentzat, zuzenean doako laguntza juridikora bideratuz horiek.
Erakundearen Herritarrei Arreta Emateko Bulegoak herritarren 1.223 kontsulta jaso eta artatu ditu.
Herritarren eskura jarritako eremu funtzionala da hori; erakundearekin duten harreman zuzena hobetzeko, beraien kexak azaltzeko edo beraien eskubideak hobeto erabiltzeko moduari buruzko kontsultak egiteko jarri dena.
Oso zerbitzu publiko erabilgarria da ohiko herritarrentzat, bideratu egiten dituelako eta, askotan, gaizki-ulertuen ondoriozko edo nekez irabaziko liratekeen alferrikako gatazkak saihestea ahalbidetzen duelako. Gainera, hainbat arazo sozial eta pertsonal argitara ateratzea ahalbidetzen du ematen den arretak, izan ere, kexen aurkezpenak eta izapideak ez du, berez, arazo horien benetako handitasuna ikusten uzten.
Horrela, gizarte ongizateari buruzko kontsultak gailendu dira batez ere. Zentroetan eta egoitzetan sartzeko eta bertan egoteko baldintzei buruzko kontsultak egin dituzte herritarrek, bai eta hirugarren adinerako laguntzei eta kotizaziorik gabeko pentsioei buruzkoak, ezintasunerako eta gaixotasun mentalerako laguntzei buruzkoak eta irisgarritasunari eta mugikortasunari buruzkoak ere. Egoitzetako prezioak eta zenbait laguntza sozialen zenbatekoak zehazteko irizpide ekonomikoak etengabe eta modu nahasian aldatzen direnez, herritarrek sarri jotzen dute Herritarrei Arreta Emateko Bulegora; bai informazioa biltzera, bai zenbait izapide egitea ahalbidetuko dien laguntza jasotzera.
Bulego horrek, bestalde, adin txikikoekin zerikusia duten arazoak jartzen ditu agerian, bereziki gai zaila eta konplexua izaki. Adin txikiko horiekin zerikusia duten kontsulta gehienak balizko babesgabetasunei buruzkoak izaten dira, edo behaketa eta harrera zentroetan sartzen dituztenean jasotzen duten tratuarekin duten desadostasunari buruzkoak.
Era berean, gizarteratzeko errentaren ukapenarekin, esleitutako zenbatekoekiko desadostasunarekin eta berau bidegabe bahitzearekin lotutako kontsultak aurkeztu dira.
Osasungintzari buruzkoa da kontsulten bigarren taldea. Bertan, osasun arreta jasotzeko atzerapenarekin (itxaron-zerrendekin), emandako osasun arretarekiko desadostasunarekin eta aipatu arretarengatiko erreklamazioak hasteko aukerekin zerikusia duten kontsultak aurkeztu ziren.
Bestalde, informazio publikorako sarbiderako eskubideari buruzko kontsulta ugari aurkeztu dira. Zoritxarrez, eskubide hori edozein aitzakiarekin ukatzen edo zailtzen dela ikusi ahal izan da, eta, beraz, erakunde honen iritziz, funtzionario publikoak trebatu beharko lirateke, eskubide horren araudia ezagut dezaten eta herritarrei eraginkorki eta erraz aitor diezaieten berau.
Era berean, erantzuna idatziz eta ezarritako epean eskuratzeko eskubideari, administrazioen zerbitzurako langileek tratu egokia emateko eskubideari eta abarri buruzko kontsultak aurkezten jarraitzen dute herritarrek.
Bost izan dira 2014an egindako txosten monografikoak:
- Horietako hiru Nafarroako Parlamentuko Bozeramaileen Batzordeak eskatuta egin dira:
Nafarroako osasun arreta iraunkor eta premiazkoari buruzko otsailaren 14ko 2/2013 Foru Legea ez betetzeagatik, Nafarroako Gobernuak eta Osasun kontseilariak dituzten erantzukizunei eta horien ondorio juridikoei buruzkoa da bat.
Gizarteratzeko errenta kontrolatzeko eta iruzurraren aurkako borrokarako Nafarroako Gobernuak abiatutako neurrien egitasmoari buruzkoa da beste bat.
Eta Gizarte Zerbitzuetako babes sistema osoak gizarte zailtasun egoeran dauden haurrei eta nerabeei ematen dien arretaren egoerari buruzkoa da hirugarrena.
- Horietako bi Galar Zendeako Udalaren ekimenez egin dira. Lehena, Galarreko herritar langabetuak kontratatzen dituzten enpresei diru-laguntza emateko udal ordenantza onartu izanaren legezkotasunari buruzkoa izan da; eta, bigarrenak, enpresek kontratutako herritar langabetu horiei udalaren laguntzak ematea herritartasun administratiboaren araberako bereizkeria izan daitekeen jorratu du, laguntza horiek ematen ez dituzten edo zenbateko txikiagoan ematen dituzten udalerriei dagokienez. Aipatu bi kontuetan jakinarazi zen laguntzak eman zitezkeela eta ez zegoela inolako bereizkeriarik.
2014. urteari dagokion urteko txostenaren laburpena izan da hau, eta erakundearen jardueraren alderdi esanguratsuenak islatzen saiatu naiz bertan. Txosten hau baliagarria izatea espero dut, bai Nafarroako Parlamentuarentzat, bai Nafarroako Herri Administrazioentzat, horien erantzukizun eta jarduera ezberdinetan.
2014an herritarrek aurkeztutako kexei, kontsultei eta hobekuntza-proposamenei arreta emanez abiatutako jardueraren bidez, Nafarroako herritarren eskaera soziala egiaztatu ahal izan dugu; hots, herritarrak ordezkatzen dituzten botere publikoek eta agintariek beraiek jaso ditzatela, entzun ditzatela eta arazoak konpontzen ahalik eta azkarren lagun ditzatela nahi dute.
Hizketan ari zaizuen honek benetan uste du etorkizun hurbileko erronka nagusietako bat, faltarik gabe jorratu beharko dena, "administrazioaren forma eta kultura berria" eraikitzea izango dela. Hau da, herritarrentzako administrazioa hurbilagoa, harkorragoa, enpatikoagoa eta bateratzaileagoa izan beharko da haiekin, eraginkorragoa beraien arazoei arreta eman eta irtenbidea aurkitzeko, barrura baino, kanpora begirakoa, ez hain formalista, eta gehiago kezkatu beharko du herritarren eskubideak babesten eta beharrezko zerbitzu publikoak bermatzen, horiek murrizten edo mugatzen baino. Besteren artean, herritarrak hobekien babesten dituzten horiek ekarriko dute benetako aldaketa, egunerokotasuneko arazoetan lagunduko dieten horiek, beraien interesak eta kezkak eraginkortasun handienaz kudeatuko dituzten horiek.
Zuen eskura jartzea besterik ez zait geratzen, bai beharrezkotzat jotako kontuak argitzeko edo osatzeko, bai formulatu nahi dizkidazuen galderei zein hausnarketei erantzuteko.
Muchas gracias a todos ustedes por su atención. Eskerrik asko denei zuen adieragatik, eta beharrezkotzat hartzen duzuenerako zuen mesedetara jartzen naiz.
Francisco Javier Enériz Olaechea
Defensor del Pueblo de Navarra
Nafarroako Arartekoa
Partekatu edukia