Partekatu edukia
Energia eta ingurumena
Gaia: Alboko eraikinean egiten ari diren obra-lanek kexa-egileak egindako zaratak eragindako eragozpenak
Altsasuko Alkatea
Alkate jauna:
1. 2022 apirilaren 4an, instituzio honek Iker Larrea Ondarra jaunak aurkeztutako idatzi bat jaso zuen. idazki bat jaso zuen. Horren bidez, kexa bat jarri zuen Altsasuko Udalaren aurka, ondoko eraikinean egiten ari diren obretatik eratorritako zaratek eragiten dizkioten eragozpenengatik.
Idazki hartan, hauxe zioen:
a) 2020ko urritik, ondoko eraikineko obrak pairatzen ari dira, Altsasuko San Juan kaleko eraikinekoak. Lanak 8:15ean hasten dira, eta ordu luzez iraun dezakete, baita jaiegunetan ere. Bizikideetako batek etxetik egiten du lan, eta, beraz, zulagailu industrialaren eta mailukaden zarata etengabe hori jasanezina da.
b) Obretako zarata handiagoa eta ohikoagoa bihurtu zen 2021eko abuztutik aurrera. Hori dela eta, Altsasuko Udalarekin, Altsasuko Udaltzaingoarekin eta Altsasuko bulegoko Foruzaingoarekin harremanetan jarri ziren. Erakunde horien erantzuna izan zen obrak beharrezkoak direla eta, beraz, zaratak ezinbestekoak direla. Bestalde, udal araudiaren arabera, 08:00etatik gaueko 22:00etara lanak egin zitezkeela adierazi zieten.
c) Obra horiek sortzen dieten ezegonkortasuna dela eta, udaltzainak eraikinera joango ziren, eta aste pare batez obra horiek gelditu egin ziren; horrenbestez, baina erraturik, obrak bukatu zirela uste izan zuten. Egun batzuetara, lanei heldu zieten berriro, horrek sortzen dituen zaratekin. Dirudienez, denbora-tarte horretan obra-lizentzia eskatu zuten, ordura arte ez baitzuten.
d) Denbora horretan, hainbat dei egin diete udaltzainei, foruzainei eta udaletxekoei; sonometria bat eskatzea ere gomendatu zieten. Hiru erakunde horien erantzuna aldatuz joan zen denboran. Udalak eta udaltzainek Foruzaingoaren kontua zela esan zieten, eta Foruzaingoak udalaren kontua zela. Horrela arazoa elkarri pasatu zioten denbora batez, harik eta lanek zarata-mugarik ez dutela adierazi zieten arte, obrak egiteko, zarata egin behar dela ulertzen baita.
e) 2021eko urriaren 1ean Altsasuko Udalari zuzendutako idazki bat aurkeztu zuten. Idazkian honako hauek eskatzen zituzten: obrak egiteko jarduera berehala etetea, hirigintza-lizentziak izatea eta dagokion zehapen-prozedura hastea. 2022ko martxoaren 9an, erantzuna jaso zuen, eta horretan adierazi zitzaien obra-lizentzia zegoenez, obrak legezkoak zirela.
g) Bizilagunen iritziz, udalak ez die beren eskakizunei erantzun, eta gauza bat legezkoa izan badaiteke ere, ez dela horregatik morala.
2. Ondoren, erakunde honek Altsasuko Udalara jo zuen, gai horri buruzko informazio eske.
Honako hau jartzen du jaso genuen txostenean:
“2022ko apirilaren 7an jaso genuen Iker Larrea Ondarra jaunak Nafarroako Arartekoari egindako kexaren berri. Ondoko eraikinean egiten ari diren obretatik datozen zaratek eragindako eragozpenekin lotuta dago kexa.
Ebazpen hau aztertu ondoren, San Juan kalean dagoen higiezinaren obra- lizentziari dagokionez Udalak egindako jarduketen berri ematen da:
1.- 2021eko ekainaren 23an, San Juan kalean dagoen eraikinean lehen solairuko etxebizitza husteko obra-lizentziaren eskaera aurkeztu zen, aurrekontuarekin eta bide publikoaren okupazio-planoarekin batera.
2.- 2021eko ekainaren 28an eskaera zuzentzeko eskatu zitzaion sustatzaileari.
3.- 2021eko irailaren 6an, dokumentazio osagarria aurkeztu zen San Juan kalean dagoen eraikinean lehen solairuko etxebizitza husteko obra-lizentziarako.
4.- 2021eko irailaren 8ko 1517/2021 Alkatetzaren Ebazpenaren bidez, etxebizitza husteko obra-lizentzia eman zen.
5.- 2021eko urriaren 1ean, San Juan kaleko higiezineko bizilagunek idazkia aurkeztu zuten, aipatutako higiezinean zarata etengabeak zeudela jakinaraziz.
6. 2021eko urriaren 8an, Udaltzaingoak txostena egin zuen (105/2021 txostena), argazkiz hornitua. Txosten horretan, etxebizitza eraberritzeko obra oso bat egiten ari direla ikusten da, eta ez soilik hustuketa bat.
7. 2021eko urriaren 13ko 1667/2021 Alkatetzaren Ebazpenaren bidez, hirigintza- legezkotasuna babesteko espedientea hasi zen, obrak berehala gelditzeko agindu zen, eta bi hilabeteko epean dagokion obra-lizentzia eskatzeko eskatu zen.
8. 2021eko urriaren 26an, San Juan kalean dagoen eraikinean lehen solairuko etxebizitza eraberritzeko obra-lizentziaren eskaera aurkeztu zen, dagokion egikaritze-proiektuarekin batera. Eskaera hori 2022ko urtarrilaren 14an eta 28an luzatu zen.
9.- 2022ko urtarrilaren 31n (sarrera- erregistro zk.: 381), Nafarroako Gobernuko Etxebizitza Zerbitzuaren aldeko txostena jaso zen bizigarritasunaren arloan.
10.-Otsailaren 24ko 280/2022 Alkatetzaren Ebazpenaren bidez, obra-lizentzia eman zen San Juan kalean etxebizitza eraberritzeko eta ke-hodia jartzeko. Ebazpenean adierazi bezala, obrak egikaritze- proiektuaren arabera egin beharko ziren, eta obrak hasteko epea urtebetekoa izango zen, eta hiru urtekoa, hasieratik kontatzen hasita.
11.- Azkenik, 2022ko martxoaren 9an, kexaren egileari jakinarazi zitzaion San Juan kaleko obrek lizentzia zutela.
Azken batean, kexaren egilearen ondoko eraikinean egiten ari diren obrek dagokien baimena dute, bat datoz indarrean dagoen udal- plangintza urbanistikoarekin, eta hirigintzako legerian ezarritako prozedura jarraitu da obra horiek emateko; beraz, ezin zaio inolako gaitzespenik egin udalaren jardunari, ez legeari, ez moralari.
Une horretatik aurrera, obrak horrelako jarduketen ohiko baldintzetan egiten ari dira, jarduketek berezkoak dituzten eragozpen eta eragozpenekin. Izan ere, kexan alegatzen diren kalteak ez dira horiek baino gehiago.
Orduz geroztik, asko izan dira udaletxean jasotako deiak, eta horietako batzuk, bide batez, udal-langileekiko begirunerik eta errespeturik gabe jaso dira. Nolanahi ere, aurkeztutako kexa ikusita, eta obrak hirigintzaren legezkotasunarekin bat datozela oinarri hartuta, obrak egiten ari diren higiezinaren jabeari obrak eragiten ari diren ezinegona helarazteko prest nagoela adierazten dizut, hala badagokio, inpaktua gutxitu ahal izateko”.
3. Jasota geratu den bezala, kexa interesdunaren etxean obrak egiteak sortzen dituen zaratengatik aurkeztu da.
Kexaren egileak adierazi du zarata 8:15ean hasten dela eta orduak iraun ditzaketela, baita jaiegunetan ere, eta zulagailu industrialaren eta mailukaden zarata etengabea jasanezina egiten dela, are gehiago familia-unitateko kide batek etxetik lan egiten duela kontuan hartuta.
Altsasuko Udalak aurretik transkribatutako txostena bidali du. Horretan, obrak hirigintza-legezkotasunarekin bat datozela azaldu du, eta obrek bizilagunei eragiten dieten ezinegona higiezinaren jabeari helarazteko prest dagoela adierazi du.
4. Erakunde honek egoki deritzo antzeko kexekiko izan duen jarrera gogoraraztea; hau da, pertsonek ingurumen egokiaz gozatzeko duten eskubideari eta haien osasunari buruzko hainbat erabakitan jasotzen den jarrera, batez ere giza jarduerek eragindako gehiegizko zaratei eta eragozpenei dagokienez.
Urriaren 30eko 7/2015 Legegintzako Errege Dekretuaren bidez onartutako Lurzoruari eta Hiri Birgaitzeari buruzko Legearen testu bateginaren 5. artikuluak aitortzen du herritar guztiek eskubidea dutela zaratarik edo bestelako immisio kutsatzailerik gabeko etxebizitza bat izateko, zarata edo immisio horiek legeria aplikagarriak ezarritako gehieneko mugak gainditzen badituzte. Ordenamendu juridikoak aitortzen duenaren arabera, gehiegizko zaratarik gabeko egoitza izateko eskubide hori Administrazioak babestu behar du, herritarrei aitortutako eskubide publikoa baita.
Horrez gain, Konstituzio Auzitegiaren eta Giza Eskubideen Europako Auzitegiaren jurisprudentziak ohartarazi duenez, etxean zarata iraunkorrak eta gehiegizkoak izateak eskubide konstituzionalak kaltetu ditzake: ingurumen egokia izateko eskubidea, osasuna babesteko eskubidea, osotasun fisiko eta moralerako eskubidea, intimitaterako eskubidea eta bizilekuaren bortxaezintasunerako eskubidea.
Eskubide horiek, Konstituzioan duten garrantzia kontuan hartuta, bereziki babestu behar dituzte administrazio publikoek, eta, batez ere, udalek osasun publikoaren arloan eta lizentziaren mende dauden jardueren kontrolaren arloan esleituta dituzten eskumenak kontuan hartuta; erakunde horiek beharturik daude etengabe zaintzera horiekiko errespetua, eta gerta daitezkeen urraketen aurrean neurriak hartu behar dituzte.
5. Ekainaren 8ko 135/1989 Foru Dekretuak zaratak edo bibrazioak sortzen dituzten jarduerek bete beharreko baldintza teknikoak ezartzen ditu.
Aipatutako arauaren 1. artikuluak ezartzen du pertsonei eragozpenak edo osasunerako edo ongizaterako arriskuak eragin diezazkiekeen industria, jarduera, instalazio, garraiobide eta, oro har, zarata edo bibrazio mailak sor ditzakeen elementu oro aipatutako arauko xedapenen mende egongo direla.
Arau horren 2. artikuluak xedatzen du Nafarroako Foru Komunitatean nahitaez bete behar dela, udal bakoitzak bere ordenantzen bidez gerora egin dezakeen garapena edozein dela ere.
15. artikuluak eta hurrengoek soinu-immisio- eta bibrazio-baldintzak arautzen dituzte, eta gehieneko atalaseak aurreikusten dituzte (hemen interesatzen zaigunerako) lokal hartzailearen gaineko eraginaren arabera (besteak beste, etxebizitzak, gehieneko maila jakin batzuekin, ordu-tartearen eta etxebizitza horien eremu zehatzen arabera). Halaber, 24. artikuluak eta hurrengoek araudia betetzen ez den kasuetarako zehapenak jasotzen dituzte.
6. Erakunde honen iritziz, eta udal-txostenean adierazten den xedapena gorabehera (“Obrak egiten ari diren higiezinaren jabeari helaraztea obra horiek bizilagunei eragiten dieten ezinegona, hala badagokio, bizilagunek haien ongizatean duten eragina gutxitu ahal izateko”), toki-erakundeak zaindu behar du udal lizentzia behar duten obrak egiten direnean aldameneko etxebizitzetan gehieneko immisio maila onargarriak betetzen direla, horrek bizilagunen konstituzio-eskubideekin duen loturagatik, besteak beste, atsedenerako eskubidearekin, osotasun fisikorako oinarrizko eskubidearekin eta egoitzaren bortxaezintasunerako oinarrizko eskubidearekin.
Horregatik guztiagatik, erakunde honek beharrezkotzat hartzen du Altsasuko Udalari gomendatzea neurriak har ditzala kexa-jartzailearen eskubide konstituzionalak eraginkortasunez babesteko, 2020az geroztik bere etxearen ondoko eraikinean egiten ari diren obra batzuek sortutako zaratak eragiten dizkion eragozpenek kaltetuta.
7. Beraz, eta Nafarroako Foru Komunitateko Arartekoaren erakundea arautzen duen uztailaren 3ko 4/2000 Foru Legearen 34.1. artikuluak ematen dizkion eskumenen arabera, hau jo du beharrezkotzat:
Altsasuko Udalari gomendatzea neurriak har ditzala kexa-jartzailearen eskubide konstituzionalak eraginkortasunez babesteko, 2020az geroztik bere etxearen ondoko eraikinean egiten ari diren obra batzuek sortutako zaratak eragiten dizkion eragozpenek kaltetuta.
Nafarroako Foru Komunitateko Arartekoaren erakundea arautzen duen uztailaren 3ko 4/2000 Foru Legearen 34.2. artikuluari jarraikiz, eta aginduzkoa betez, Altsasuko Udalak bi hileko epean jakinarazi beharko du ebazpen hau onartzen duen eta, dagokionean, hura betetzeko zer neurri hartu dituen.
Lege-agindu horretan xedatzen denez, aipatutako administrazio publikoak arartekoaren erabakia onartzen ez badu, erakunde honek erabaki dezake gai hori 2022. urteari dagokion urteko txostenean sartzea eta Nafarroako Parlamentuan azaltzea, jarrera hori izan duen administrazio publikoa berariaz aipatuz, baldin eta arartekoaren iritziz erabakia onartzea posible bazen.
Adeitasunez, zure erantzunaren zain,
El Defensor del Pueblo de Navarra
Nafarroako Arartekoa
Patxi Vera Donazar
Partekatu edukia