Partekatu edukia
Nafarroako Arartekoak, Patxi Verak, lege aldaketa bat egitea iradoki du, babestutako etxebizitza baten esleipendunek “ez dezaten nahitaez etxebizitza horren eranskinik (garajeak eta trastelekuak, besteak beste) erosi behar.” Era berean, “ondasun batzuen eta besteen gehieneko salmenta-prezioak ezartzeko” eskatu du, behar dutenek etxebizitza eskuratzeko eskubidea gehiago errazteko.
Hala jasotzen baita Etxebizitzako, Gazteriako eta Migrazio Politiketako Departamentuari bidalitako ebazpen batean. Ebazpen hori honako esteka honen bidez eskura daiteke.
Ebazpen horren jatorria 2023 Barañaingo etxebizitza batzuen sustapenari lotuta bi partikularrek Arartekoari martxoaren 5ean egindako kexetatik (Q24/247 eta Q24/248) sortu zen. Zehazki, BOE horietako garajeen metro koadroaren prezioa salatu zuten kexagileek. “Babes etxebizitza bateko garaje tasatu batek 30.000 euro balio ditu, eta 15 metro karratuko beste batek, berriz, eraikin berean eta erosketa librean, 15.000 euro", azaldu zuten.
Era berean, argudiatu zuten "gerta daitekeela" garajea erostea beharrezkoa ez izatea "autorik ez izateagatik". Eta etxebizitza babestu bat (tasatua edo babes ofizialekoa) lortu duen pertsona batek “agian ez du nahikoa diru” etxebizitzaren truke eskatzen dioten metro koadroko prezio bera duen garaje-plaza bat erosteko.
Erreklamazio horiek jaso ondoren, Nafarroako Arartekoak Etxebizitzako, Gazteriako eta Migrazio Politiketako Departamentura jo zuen horri buruzko informazioa eskatzeko. Erantzun-txostenean, Departamentuak honako hau adierazi zuen: “etxebizitza babestuaren prezioa garajea, trastelekua eta beste eranskin batzuek osatzen duten guztizkoa da".
Bestalde, adierazi zuen aipatutako foru legearen laugarren xedapen gehigarriak eta 61/2013 Foru Dekretuaren 10. artikuluak ezartzen dutela etxebizitza babestu bakoitzari trasteleku bat eta garaje-plaza bat lotu ahal zaizkiola, modu banaezinean. Etxebizitzako Departamentuak, beraz, honako hau ondorioztatu zuen: “etxebizitzaren arloko araudiak garajeak eta trastelekuak etxebizitza babestuei hautazko eran lotzea aurreikusten du, eta sustatzaileen erabakia da behin-behineko kalifikazioa eskatzeko unean horiek sartzea edo ez sartzea".
Azkenik, Departamentuak gogorarazi zuen ezen, aipatutako Foru Legearen 36.4 artikuluaren arabera, “esleipen-prozedura batean parte hartu eta aukeratu nahi den sustapena aukeratu aurretik, interesdunak badakiela sustapen horrek etxebizitzari atxikitako eranskinik duen”.
Erantzuna eta ondorioak ikusita, Nafarroako Arartekoak beharrezkotzat jo zuen informazio gehigarria eskatzea. Zehazki, babestutako etxebizitzen erosleei ezarritako mugari eustearen komenigarritasuna babestuko luketen “interes orokorreko arrazoiak” justifikatzeko eskatu zion Etxebizitzako, Gazteriako eta Migrazio Politiketako Departamentuari. Muga horri esker, sustatzaileek trasteleku bat eta garaje-plaza bat etxebizitzari lotu ahal izango dizkiote, eta nahitaez erosi beharko dituzte.
Bigarren erantzunean, Departamentuak honako hau berretsi zuen: "Eranskinen lotura etxebizitzen behin-behineko kalifikazio-egintzan zehazten da, eta une horretatik aurrera baldintza horri lotuta geratuko dira". Gaineratu zuenez, "eranskinak etxebizitza babestuekin lotzeko interesa sustapen bakoitzean hartu behar da, eta kasu bakoitzean baloratu behar da eranskinak sartzea elementu erakargarria eta onuragarria den etxebizitzen erosle potentzialentzat". “Nolanahi ere, Departamentuak ez du legezko mekanismorik garajeak eta trastelekuak lotzea eragozteko, ezta, hala badagokio, behartzeko ere", ondorioztatu zuen txostenak.
Egoera horren aurrean, Nafarroako Arartekoak adierazi zuen “komenigarria” izan zitekeela lege-aldaketa bat egitea Etxebizitza Eskubideari buruzko maiatzaren 10eko 10/2010 Foru Legearen artikuluetan. “Kexan adierazten den bezala, egoera bidegabeak sor ditzake interesdunentzat, baliabide-maila txikia duten eta de facto merkatu librerako sarbidea itxita izan dezaketen pertsonek etxebizitzak eskuratzeko aukera gehiegi mugatu dezaketelako”, adierazi zuen ebazpenean.
Argudio horri berari jarraiki, arau-iradokizunak “arrazoizkotzat” jo zuen arauak etxebizitza bat erosteko aukera ematea premia-egoeran dagoenari, eta “zentzuzkotzat hartzen zuen, halaber, etxebizitzen eta garajeen gehieneko salmenta-prezioa modu desberdinean konfiguratzea, ondasun batzuen eta besteen erabilera desberdina delako eta, oro har, merkatuko prezioa bat ez datorrelako”.
Horregatik, Nafarroako Arartekoaren ebazpenak azken argudio gisa azaldu zuenez, “4/2000 Foru Legearen 33.2 artikuluan aurreikusitakoaren babesean, araua betetzeak emaitza bidegabeak eta interesdunentzat kaltegarriak ekar ditzakeela iritzita, eta arauaren egungo konfigurazioa justifikatuko luketen funtsezko arrazoiak behar bezala azaldu ez direnez, sistema malguago bat artikulatu behar da, etxebizitza babestua behar duenari gehiago erosteko aukera emango diona”.
Q24/247 eta Q24/248 kexen harira igorritako ebazpenaren eduki osoa esteka honetan eskura daiteke.
Partekatu edukia