Albisteak

Herrien Defendatzaileak Koordinatzeko XXXI. Jardunaldiak amaitzen dituzte.

Gaur, irailaren 23an, ostirala, Herrien Defendatzaileak Koordinatzeko XXXI. Jardunaldiak amaitu dira; aurten jardunaldien gai nagusia hauxe izan da: “Etxearen inbasioa zaratengatik: etxearen bortxaezintasuna eta osotasun fisiko eta psikikorako eskubidea”. Kataluniako Síndic de Greugesak, Diputado del Comunak eta Andaluziako Herriaren Defendatzaileak aurkeztutako dokumentu bateratuaren eta ondorioen laburpen bat egin ostean, bertaratuen arteko eztabaida hasi zen.

Amaiera-ekitaldia gaur goizean izan da, 12:00etan, eta Nafarroako Herriaren Defendatzailea den Javier Enériz eta Herriaren Defendatzailea den Soledad Becerril izan dira ekitaldiaren presidenteak.

Ekitaldi horren ostean, defentsa bulego desberdinen titularrek, kutsadura akustikoak herritarren bizi-kalitatean duen eragin negatiboa ezagututa, zaraten eraginagatik urra daitezkeen konstituzio-eskubideak modu erreal eta eraginkorrean bermatzera bideratutako zenbait neurri ezarri nahi dituzte.

Eskubide horien artean, eta Europako Giza-eskubideen Auzitegiaren, Konstituzio Auzitegiaren eta Auzitegi Gorenaren jurisprudentzia finkatu baten arabera, honako oinarrizko eskubide hauek nabarmentzekoak dira: osotasun fisiko eta psikikorako eskubidea, intimitate pertsonal eta familiarrerako eta etxearen bortxaezintasunerako eskubidea, baita ingurumen egokia izateko eta osasuna babesteko guztiok dugun eskubidea ere. Eskubide horiek pertsonek etxean lasaitzeko eta isiltasuna izateko duten eskubidearen barruan sartzen dira.

Hala ere, gogorarazi behar da eskubide horien gozamena errespetatzea ez dela soilik botere publikoen betebeharra, baizik eta gizarte zibilarena ere. Hortaz, hauxe uste dute:

1. Botere publikoek (eta, zehazki, administrazio eskudunek) aldaketak sustatu behar dituzte kutsadura akustikoa eragiten duten jardunbide sozialetan eta gizartearen kontzientziazioa bultzatu kutsadura horrek herritarrentzat dituen ondorio kaltegarriei buruz, eskola-hezkuntzaren eta herritarrak sentsibilizatzera bideratutako prestakuntza- eta informazio-kanpainen bidez.

Zarata arazo garrantzitsu bat bezala landu behar da, pertsonen bizi-kalitatean eragin handia duena.

2. Ingurumen egoki baterako eskubidea bermatzeko, landa- eta hiri-eremuetan, eta bereziki, etxebizitzetan, botere publikoek kutsadura akustikoaren ingurumen-kontrola egiteko funtzio publiko bat dutela jakin behar dute eta hori onartu, kutsadura hori eragiten duen igorpen-gunea zein den gorabehera, arauek ezarritako mugak gainditzen direnean.

Funtzio publiko hori gauzatzearen nahitaezko helburua, herritarren zerbitzura dagoen administrazio on baten adierazpen gisa, zaratarik gabeko etxebizitza bat izateko eskubidea bermatzea da, bertan bizi diren pertsonek lasaitzeko duten eskubideaz goza dezaten.

3. Helburu horrekin, administrazio publikoek, lurralde-antolamenduaren, hirigintza-plangintzaren eta ingurumen-kontrolaren eta diziplinaren eremuan esleituta dituzten ahalmenak gauzatu behar dituzte eraginkortasunez, oinarrizko eskubideak gauzatzea eragozten edo mugatzen duen kutsadura akustikoa prebenitzeko, saihesteko edo, hala badagokio, baztertzeko.

4. Kutsadura akustikoaren kontrolarekin lotutako funtzio publikoa gauzatzearekin batera, ikuskapen-planak egin behar dira, kutsadura akustikoa sortzen duten establezimendu eta instalazioek dagozkien funtzionamendurako administrazio baimenak dituztela ofizioz egiaztatzera bideratutakoak. Hala, ezarritako neurri zuzentzaileak betetzen direla egiaztatuko da.

5. Autonomi erkidegoetako, probintzietako eta tokiko administrazioek koordinazio eta lankidetza esparru bat sustatu behar dute; horrek udalerri guztiek esleituta dituzten administrazio-ahalmenak modu eraginkorrean gauzatzea bermatuko du, berdintasuna bermatuz oinarrizko eskubideen zaintza eta gozamenean, herritarren bizilekua gorabehera.

6. Era berean, eta udalerriek eremu honetan esleituta dituzten eskumenak gauzatu ahal izateko helburuarekin, berezko baliabideen bidez edo beste administrazio publiko batzuekin lankidetzan arituz, beharrezko baliabide teknikoak eta giza-baliabideak izan beharko dituzte lurralde osoan, hiri- eta landa-eremuan, zarata kontrolatzeko eta ikuskatzeko zerbitzu publiko bat sortzeko.

Halaber, ingurumen poliziaren papera aitortu eta sustatu beharko zen (maila guztietan: tokikoa, probintziakoa edo autonomi erkidegokoa), arazo hori azkar antzemateko funtsezko erakunde gisa, bertan ikuskatzeko aukerei dagokienez, zaraten igorpen-gunean, etxeetan zarata-mailen neurketa zuzena egiten dela bermatzeko, eta, hala badagokio, kautelazko esku-hartzea.

7. Administrazio publikoek ez dituzte soilik ukitutako pertsonek etxeetan zarata gehiegi dagoelako jartzen dituzten salaketak sustatu eta horiei erantzun behar. Izan ere, hartzen diren neurrien jarraipena ere egin behar da, baliabideak hornituz, herritarrek, gardentasunez, neurri horiek hartu direla jakin dezaten, edo, hala badagokio, agintariek eta funtzionarioek erreklamazio horien aurrean ezer egin ez dutela salatzeko. Era berean, justizia auzitegien epaiak atzerapenik gabe bete behar dituzte (batez ere, Giza-eskubideen Europako Auzitegiarenak); horiek babesa ematen diete herritarrei frogatutako eskubideen urraketa eman denean.

8. Gomendagarria izango zen administrazio publikoek herritarrek parte hartzeko mahaiak edo foruak sustatzea, gaueko aisialdiko lokal gehiegi egotearen edo etengabeko bizikidetza eragozpen larriak sortzen dituzten jardueren funtzionamenduaren ondorioz sortutako gatazka sozialak kudeatzeko.

9. Zuzenbide Estatu batean desiragarria da herritarrek jasan behar ez dituzten immisio akustikorik gabeko etxe bat izateko duten eskubidea funtzio publiko hori gauzatzeko ahalmena esleituta duten organoek zaintzea; Defentsa Bulegoek modu positiboan baloratzen dituzte epaileen, justizia auzitegien eta fiskalen jarduketak kutsadura akustikoak urratutako eskubideak bermatzerakoan, administrazio egoitzan arduradunak diren funtzionario eta agintariek behar bezala babesten ez dituztenean.

10. Herriaren Defentsa Bulegoek azpimarratu dute herritarren oinarrizko eskubideak babesteko konpromisoa dutela, kutsadura akustikoaren ondorioz horiek urratzen direnean.

Helburu horrekin, hitza ematen dute legez onartuta dauden jarduketa guztiak burutuko dituztela modu eraginkorrean babesteko herritarrek zaratarik gabeko etxe batean bizitzeko duten eskubidea; hala, fiskaltzari jakinaraziko dizkiote herritarren eskubideak urratzen diren eta zigor daitezkeen kasuak.

Era berean, Herriaren Defentsa Bulegoek hitza ematen dute udaletan jardunbide egokien inguruko informazioa emango dutela eta koordinazio eta zabalkunde jarduketak sustatuko dituztela, izaera desberdineko neurriak hartzea sustatzeko, ingurumen-gatazkak prebenitzeko edo kudeatzeko. Horrez gain, hitza ematen dute kaltetutako herritarrak lagunduko dituztela beharrezkoa den orientazio juridikoan; horrela, horiek zenbait ekintza egin ahalko dituzte beren eskubideak defendatzeko aginte eskudunetan.