Albisteak

Herriaren Defendatzaileek Espainiako etxebizitza publikoari buruz egindako adierazpena.

Herriaren Defendatzailea, Andaluziako Herriaren Defendatzailea, Kataluniako Síndic de Greuges-a, Galiziako Valedor do Pobo-a, Kanarietako Diputado del Común-a, Euskal Autonomia Erkidegoko Arartekoa, Aragoiko Justicia, Valentziako Komunitateko Síndic de Greuges-a, Gaztela eta Leongo Procurador del Común-a eta Nafarroako Arartekoa Santanderren elkartu dira Herriaren Defendatzaileen Koordinaziorako XXX. Jardunaldietan. "Etxebizitza publikoa Espainian" izan da aipatu jardunaldien xedea, eta hurrengo adierazpena zabaldu nahi dute:

ADIERAZPENA

1. Beharrezkoa da botere publikoek gure herrialdeko herritarrak jotzen dituen arazo nagusitako bati erantzutea, hau da, etxebizitza duin eta egokia eduki ezin dutenen egoerari erantzutea. Gure herrialdeak izan duen ekonomia-krisiaren egoerarekin ikusgarriagoa egin da arazo hori.

   Herriaren Defendatzaileok gogorarazten dugu konstituzioak konstituzio-eskubidetzat jotzen duela etxebizitza duin eta egokiaz gozatzeko aukera, herritarren eskubideei eta betebeharrei buruzko I. izenburuan (47. artikuluan), eta gizarte estatuko botere publikoei dagokiela (1. artikulua) legedia positiboaren bidez (bai estatukoaren, bai autonomikoaren bidez) ziurtatzea eskubide hori, bai eta administrazioaren eta justizia auzitegien aurrean eska daitekeen eduki zehatzaz hornitzea ere, eta herritarren eskubide hori eragingarri egiteko behar besteko baliabideak edukitzea, horien zirkunstantzia familiar, pertsonal eta ekonomikoei erreparatuta (konstituzioaren 53. artikulua).

   Horregatik, Estatuari eta autonomia erkidegoei eskatzen diegu susta dezatela behar besteko legedia konstituzio-eskubide hori bermatzeko, eta, dagozkien aurrekontuen bidez, baliabideak eman diezazkiela eskudun administrazioei, berau behar duten herritarren alde gauzatu dadin.

2. Herri-administrazioei eskatzen diegu handitu eta indartu dezatela alokairuko etxebizitza publikoaren parkea.
3. Beharrezkoa izango litzateke informazio eta datu fidagarriak edukitzea lurralde bakoitzean, bai babestutako etxebizitzen prezioen garapenari buruz, etxebizitza libreen prezioekin erkaketan, bai alokairuko etxebizitzen parke publikoari buruz, eta, orokorrean, etxebizitzaren gaineko politika publikoak diseinatzeko erabilgarria den estatistika ahalbidetuko duten oinarrizko tresnei buruz.
4. Beharrezkoa da talde zaurgarriei eta etxebizitza bereziki behar duten pertsonei gordetzea etxebizitzen ehuneko bat.
5. Bidezkoagoa iruditzen zaigu aurretik ezarritako baremazio sistema baten arabera esleitzea babes publikoko etxebizitzak, zozketaz egitea baino. Etxebizitzak esleitzeko prozeduren publizitatea, gardentasuna, azkartasuna eta eraginkortasuna indartu behar dira.
6. Beharrezkoa da etxebizitza hutsen kontzeptua zehaztea eta arautzea, eta horien inbentario zuzena bultzatzea, bai eta hutsik dauden etxebizitza babestuak alokairu merkatuaren esku uztea dinamizatzea, eta, aurkako kasuan, esku-hartze publikoko neurriak hartzea.
7. Beharrezkoa da babestutako etxebizitzen erregistroa ezartzea, edota jada badaudenak hobetzea, horiek guztiak inskribatzeko bertan. Etxebizitzen kopuruaren gaineko kontrol fidagarria ahalbidetzeko behar besteko datuak eduki behar dituzte aipatu erregistroek, eta, gainera, modu homogeneoan egon behar dira diseinatuta autonomia erkidego guztietan.

8. Etxebizitzarako laguntzei dagokienez, berrikusi daitezela eta horien kudeaketa hobetu dadila proposatzen dugu, deitutakoen ebazpenean eta jada aitortutakoen ordainketan atzerapena egotea saihesteko.

   Eraginkorra bihurtu behar da alokairua sustatzeko, eraikinak birgaitzeko eta hiriak birsortzeko eta berritzeko laguntzen sistema.

   Etxebizitzaren fiskalitatea hobetu behar da, eta etxebizitzetan bizi direnei egotz ezin zaizkien bat-bateko zirkunstantziengatik euren betebeharrei aurre egin ezin dieten pertsonek etxebizitzan irauteko egiten duten ahalegina arindu behar da.

9. Eragingarriak egin behar dira lurzoruaren ondare publikoak, eta autonomia erkidegoek babes ofizialeko edo promozio publikoko etxebizitzak eraikitzeko lurzoru publikoaren ondareak edo bankuak sortzea aztertu.

10. Etxebizitzaren merkatuko aktore gaituak dira Bankua Berregituratzetik Datozen Aktiboak Kudeatzeko Sozietatea eta Etxebizitzen Gizarte Funtsa. Gure ustean, etxebizitza politikan kontuan hartu behar dira etxebizitzen poltsak, eta horien artean, Bankua Berregituratzetik Datozen Aktiboak Kudeatzeko Sozietatearenak, finantza entitateenak eta Etxebizitzen Gizarte Funtsarenak.

    Kasuak zabaldu eta betekizunak malgutu behar dira, euren etxebizitzak galdu dituzten pertsonak eta familiak Etxebizitzen Gizarte Funtsak hornitutakoetara sartu ahal izan daitezen.